Używamy ich na co dzień, nie zwracamy jednak na nie uwagi. No może, kiedy je piszemy, chcemy, aby były ładne, kształtne, albo po prostu, żeby na szybko przekazać informacje. Chodzi o…litery. Skąd się wzięły w naszej zachodniej kulturze, dlaczego nie piszemy jakimiś grażdankami, cyrylicami czy innymi znaczkami, które przypominają drogę dżdżownicy umoczonej w atramencie (mam na myśli pismo arabskie).
Rzymianie zapożyczyli alfabet od Greków, których liczne kolonie znajdowały się na Sycylii oraz na południowym wybrzeżu Półwyspu Apenińskiego. Najprawdopodobniejszą drogą alfabetu było bezpośrednie przejęcie go od Etrusków. Świadczy o tym właśnie nazwa liter, która bardziej przypomina etruskie, a nie greckie nazewnictwo liter.
Alfabet łaciński w okresie klasycznym składał się z 21 liter
A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X
W późniejszych czasach dodano litery greckie Y i Z.
Zapraszam na wyjątkowy alfabet:
A – Amor – w mitologii rzymskiej był to bóg miłości, syn bogini Wenus, utożsamiany z greckim Erosem.
B – Brutus – znany jako Lucius Iunius Brutus, był postacią na wpół legendarną. Jak chce legenda, to on miał wypędzić ostatniego króla rzymskiego Tarkwiniusza pysznego w 510 r. p.n.e. i wprowadzić republikę. Wraz z Lucjuszem Tarkwiniuszem Kollatinusem miał zostać pierwszym konsulem w 509 r. p.n.e.
C – Cezarion – był synem Kleopatry i Cezara, urodzony w 47 r. p.n.e. w Aleksandrii. Został zamordowany z rozkazu Oktawiana po bitwie pod Akcjum w 31 r. p.n.e.
D – Diana – w mitologii rzymskiej była boginią wszelkiego życia na ziemi i utożsamiana prawdopodobnie już w IV w. p.n.e. z grecką Artemidą, jako bogini księżyca, narodzin i łowów.
E – Etna – dziś wszyscy znamy Etnę jako wulkan. Według mitologii greckiej Zeus przygniótł nim giganta Enkeladosa, a jego ciężkie westchnienia miały powodować wybuchy wulkanu. To wewnątrz Etny mała znajdować się kuźnia Hefajstosa.
F – fiscus – w okresie cesarstwa rzymskiego był to skarb, którym dysponował cesarz dla celów państwowych. To do niego wpływały dochody z prowincji cesarskich.
G – gracje – w mitologii rzymskiej były to boginie wdzięku i radości.
H – haruspikowie – byli to etruscy wróżbici w Rzymie, mieli oni tłumaczyć wolę bogów, badając wnętrzności zwierzęce, które to zostały złożone w ofierze (tzn. zwierzęta).
I – insula – w Rzymie (ale nie tylko) były to wielopiętrowe domy czynszowe lub cała grupa domów o zwartej zabudowie, które były przeznaczone dla ubogiej ludności.
K – katakumby – w antycznym Rzymie (ale także w innych miastach) były to podziemne cmentarze, która składały się z długich korytarzy i krypt.
L – Luka – dziś miasto nazywa się Lucca. W czasach antycznego Rzymu było to miejsce, w którym Cezar, Pompejusz i Krassus w 56 r. p.n.e. odnowili I triumwirat.
M – Momus – w mitologii rzymskiej według Hezjoda, był synem Nocy, bogiem żartów, kpin i drwin.
N – Numitor – według mitologii rzymskiej był królem miasta Alba Longa, brat Amuliusa, ojciec Rei Sylwii, a więc dziadek Romulusa i Remusa.
O – owacja – był to stopień odznaczenia w okresie republiki rzymskiej, niższy od triumfu. Wódz, który odbierał owację, wjeżdżał do Wiecznego Miasta konno lub wchodził pieszo. Jego okryciem była toga ramowana purpurowym pasem oraz winiec z mirtu, dodatkowo składano ofiarę z owcy.
R – Rea Sylwia – zwana także Ilią, była córką Numitora, króla miasta Alba Longa. Za sprawą Marsa została matką Romulusa i Remusa. Rea Sylwia uplotła koszyk i puściła go na rzekę. Zostali uratowani i wykarmieni przez wilczycę.
S – senatus consultum – była to uchwała senatu rzymskiego, która w czasie republiki nie posiadała żadnej mocy prawnej, aż do II poł. wieku.
T – terakota – wł. terra cotta – ziemia wypalona. Jest to rodzaj gliny, oczyszczonej i wypalonej, z której m.in. w Etrurii i Rzymie wyrabiano figurki i elementy dekoracyjne.
V – Via Sacra – łac. Droga Święta, ulica w Rzymie, która ciągnęła się od wzgórza Velia aż do Kapitolu. Via Sacra szedł orszak triumfalny wodzów rzymskich i procesje.
Z – Zama – miejsce, w którym Scypion Afrykański Starszy pokonał Hannibala w 202 r. p.n.e. Była to decydująca bitwa II wojny punickiej.