Chyba wszyscy pamiętamy wierszyk, który pomaga w zapamiętaniu daty powstania Rzymu: „Na siedmiu(7) wzgórzach pię(ć)trzy(53) się Rzym”. Dzięki temu zabiegowi językowemu jesteśmy w stanie zapamiętać datę 753 r. p.n.e., która w tradycji stała się momentem narodzin Wiecznego Miasta.

Historia braci bliźniaków jest bardziej lub mniej znana, ale jednak w naszej świadomości ona funkcjonuje. Poniżej znajdziecie krótki opis wydarzeń, które doprowadziły do panowania Romulusa. Musimy jednak pamiętać, że tamten Rzym nie miał nic wspólnego z dzisiejszym albo nawet tym, którego potęga sięgała daleko na wschód i daleko na północ i daleko na południe. Rzymem była wieś, osada, małe niezidentyfikowane coś na mapie antycznego świata.

Współcześni historycy uważają Romulusa za władcę legendarnego, niczym w polskiej historiografii traktowany jest Piast Chościskowic, protoplasta dynastii Piastów. Tradycja romulusowa zapisana jest w pismach Liwiusza czy Dionizjusza z Halikarnasu, czyli w czasach Oktawiana Augusta, w momencie rodzenia się prawdziwego Imperium Rzymskiego.

Mówi się, że Rzym królewski to czas panowania 7 władców. Kim byli? W jakich latach żyli i jak się nazywali?

Romulus (wł. Romolo) – Założycielem miasta był potomek Eneasza – bohatera wojny trojańskiej, Romulus. Eneasz uciekł z żoną Kreuzą i synem Askaniuszem z Troi, którą opanowali Achajowie. Długa wędrówka zaprowadziła ich do wybrzeży Lacjum. Zawarli sojusz z miejscową ludnością i założyli swoje siedziby. Po kilku wiekach spokojnego panowania, w rodzinie królewskiej doszło do walk o sukcesję. Prawowity król, Numitor został usunięty z tronu przez żądnego władzy brata, Amuliusza. Zmusił on córkę Numitora, Ree Sylwię do przyjęcia kapłańskiej godności westalki. Westalkom groziła śmierć, jeśli wstąpiły w związek małżeński i miały dzieci. W ten oto sposób Amuliusz chciał zapewnić sobie niepodzielną władzę. Jednak historia potoczyła się zupełnie nie po myśli Amuliusza. Owocem związku Rei i boga Marsa byli bliźniacy, Romulus i Remus. W ich żyłach płynęła, więc krew samego Eneasza. Amuliusz próbował pozbyć się bliźniaków, zostawiając ich na pastwę losu nad brzegiem Tybru. Po raz kolejny Los nie był przychylny dla króla. Nurt rzeki wyrzucił bliźniaków u wybrzeża Palatynatu, gdzie znalazła ich legendarna wilczyca, która wykarmiła chłopców. Kiedy chłopcy osiągnęli wiek dojrzały, dowiedzieli się o swoim pochodzeniu. Udali się oni do Alba Longa i przywrócili oni na tron swojego dziadka Numitora. Powrócili na Palatyn i założyli osadę. Romulus miał zostać – według przepowiedni – królem miasta. Granice miasta miały zostać wyznaczone za pomocą pługu pchanego przez króla-założyciela. Granicy nie można było przekraczać. Jednak Remus zły na brata bliźniaka nie zastosował się do tej zasady. Przekroczył granicę. Skutkowało to zabiciem Remusa przez Romulusa. Właśnie według tradycji miało mieć to miejsce 21 kwietnia 753 r. p.n.e. Romulus panował dłuższy czas i miał zostać wzięty żywcem do nieba, by stać się bogiem Kwirynem (łac. Quirinus). Jego następcą na tronie rzymskim został Numa Pompiliusz. Jak możemy przeczytać w książce Aleksandra Krawczuka, „Kronika starożytnego Rzymu”, znawcy rzymskich dziejów: „Starożytni od imienia Romulusa wywodzili nazwę miasta, dziś wiemy, że pochodzi ona od nazwy etruskiego plemienia Rumlna”.

Numa Pompiliusz, Numa Pompilius (wł. Numa Pompilio) – ur. 753 p.n.e., zm. 673 p.n.e. To on był organizatorem życia religijnego w Rzymie. Zapoczątkował kult bogów, stworzył tzw. triadę kapitolińską, czyli Trójcę, do której wchodzili Jowisz, Mars i Kwiryn. Wprowadził także kult Westy, bogini ogniska domowego. To za jego panowania powstał także dwunastomiesięczny kalendarz oraz podział na dni pracy (dies fasti) i dni świąteczne (dies nefasti), o czym wspomina Liwiusz w swojej Księdze.

Tullus Hostiliusz, Tulus Hostilius (wł. Tullo Ostilio) – król, trzeci władca Rzymu w latach 673 p.n.e. – 642 p.n.e. król ten miał ekspansjonistyczne zapędy, czemu wyraz dał w podboju Alba Longa i pokonał Sabinów. Za jego panowania, siedzibą królewska stało się przyłączone do miasta wzgórze Caelius.

Ankus Marcjusz, Ancus Marcius (wł. Anco Marzio) – król Rzymu 642 p.n.e. – 617 p.n.e. Za panowania tego króla wybudowano pierwszy most na Tybrze, pierwszy rzymski akwedukt, pierwsze więzienie. Najciekawszym jest fakt, że za jego panowania miasto poszerzyło swoje terytorium i dotarło do morza. Tam zaś założono miasto-port Ostię. Ten sam port, o który walczono w serialu „Suburra”.

Tarkwiniusz Stary, Lucius Tarquinius Priscus (wł. Tarquinio Prisco) – piąty król Rzymu, panujący w latach 617-578 p.n.e. Pierwszy król uważany przez historyków za postać historyczną. Za jego panowania rozpoczęto budowę Cloaca Maxima, czyli głównego kanału ściekowego w Rzymie. Miał on osuszyć podmokłe tereny między Eskwilinem, Kwirynałem i Wiminałem. Na tymże suchym terenie powstało Forum Romanum. Także za jego panowania rozpoczęto budowę cyrku, który później nazwano Circus Maximus.

Serwiusz Tuliusz, Servius Tullius (wł. Servio Tullio) – szósty król Rzymu w latach 578-535 p.n.e. Jego panowanie przyniosło podział społeczeństwa, którego dokonał Serwiusz. Podział nastąpił według posiadanego majątku. Jednym słowem, najbogatsi mieli najwięcej praw. To za jego panowania przeprowadzono pierwszy spis powszechny Rzymu, z którego wynika, że w Wiecznym Mieście mieszkało ok. 80 tys. ludzi, a samo miasto powiększyło się o wzgórza Eskwilin, Wiminał i Kwirynał.

Tarkwiniusz Pyszny, Lucius Tarquinius Superbus (wł. Tarquinio il Superbo) – według przyjętej tradycji siódmy i ostatni król rzymski pochodzenia etruskiego 535 p.n.e. – 509 p.n.e. Przydomek „Pyszny”, Tarkwiniusz zyskał już na początku swojego panowania, kiedy to odmówił pochówku swojemu poprzednikowi. Po objęciu rządów pozbył się senatorów, których uznał podejrzliwie za trzymanie strony Serwiusza Tuliusza. Był despotą, bez konsultacji z kimkolwiek, skazywał na śmierć. Wszyscy bali mu się sprzeciwić, co umacniało jeszcze bardziej jego władzę. Po wygnaniu go z Wiecznego Miasta Rzym stał się republiką. Okres królewski (L’età regia di Roma) dobiegł końca.

Powyższy tekst nie ma charakteru naukowego, jest tylko kroplą w oceanie wiadomości na temat Rzymu królewskiego. Mam nadzieję, że tekst ten przyczyni się do zagłębienia się w historii Rzymu tamtego okresu. Dlatego też biogramy królów są krótkie i zaakcentowane najważniejsze elementy panowania. Chodziło mi o przybliżenie historii Wiecznego Miasta okresu królewskiego osobom, które z historią nie są za pan brat, ale chciałyby, choć w minimalny sposób zaznajomić się z tymi faktami.

Siedmiu królów rzymskich:
Romulus (Romolo) 753 r. p.n.e. – 715 r. p.n.e.
Numa Pompiliusz (Numa Pompilio) 715 r. p.n.e. – 673 r. p.n.e.
Tullus Hostiliusz (Tullo Ostilio) 673 r. p.n.e. – 642 r. p.n.e.
Ankus Marcjusz (Anco Marzio) 642 r. p.n.e. – 617 r. p.n.e.
Tarkwiniusz Stary (Tarquinio Prisco) 617 r. p.n.e. – 578 r. p.n.e.
Serwiusz Tuliusz (Servio Tullio) 578 r. p.n.e. – 535 r. p.n.e.
Tarkwiniusz Pyszny (Tarquinio il Superbo) 535 r. p.n.e. – 509 r. p.n.e.