Cezar zalany krwią leży na schodach. Nie żyje. Nie ma już na świecie dyktatora. Co dalej? Czy republika przetrwa? W którą stronę pójdzie? Kto obejmie stery i w jakiej formie?
Śmierć Cezara otwiera nowy rozdział w historii antycznego Rzymu. Niestety, rozdział ten rozpoczyna się serią nowych wojen domowych, które trwały z przerwami do 30 r. p.n.e.
Bezpośredni czas po śmierci Cezara nie był łaskawy dla spiskowców. Marek Antoniusz (konsul) podczas pogrzebu dyktatora wygłosił płomienną mowę, która była swoistym manifestem. Pod jego wpływem Lud rzymski zwrócił się przeciwko spiskowcom. Nie dziwi więc fakt, że musieli uciekać z Wiecznego Miasta. Kto zatem rządził w Rzymie? Na razie Marek Antoniusz, ale kiedy w Rzymie pojawił się 19-letni Gajusz Oktawiusz, główny spadkobierca majątku Cezara. Był on wnukiem siostry dyktatora, który na mocy testamentu został adoptowany przez samego Cezara i odtąd nazywał się Caius Julius Caesar Octavianus.
Walka o schedę trwa w najlepsze. W roku 43 p.n.e. w Bononii (dzisiejsza Bolonia) został zawiązany tzw. drugi triumwirat, czyli układ, w którym dzielili się władzą w imperium. W jego skład weszli Marek Antoniusz, Oktawian i Marek Emiliusz Lepidus. Pierwszy triumwirat zawarty został w roku 60 p.n.e. Czy jest triumwirat? Jak podaje wikipedia, jest to: „zgromadzenie złożone z trzech osób (z łaciny trium viri – trzech mężów) mające na celu wykonanie określonych zadań. Triumwirat można uznawać za formę ustroju politycznego, jednak naprawdę nie jest to odmienny ustrój, a jedynie szczególny przypadek dyktatury bądź oligarchii. W dyktaturze triumwirat zajmuje miejsce jednego władcy (przejmuje jego uprawnienia, przywileje i obowiązki)”.
Triumwirowie mieli zaprowadzić porządek w państwie, a pierwszym aktem ustalającym go, było ogłoszenie list proskrypcyjnych. Według Internetowego Słownika PWN, lista proskrypcyjna to: „lista nazwisk przeciwników politycznych wyjętych spod prawa, ukaranych śmiercią lub objętych innymi represjami”. Wówczas proskrypcje objęły ponad 2000 osób. Wśród nich znalazł się także Cyceron, który żywo nienawidził Marka Antoniusza. Jak więc widzimy, ściganie przeciwników politycznych, jest tak stare, jak świat.
Nadal jednak istnieli zaciekli obrońcy „starego – republikańskiego – ładu”. Do decydującej bitwy między obrońcami republiki a wojskami triumwirów doszło w roku 42 p.n.e. pod Filippi. Nie trudno się domyślić, że z bitwy zwycięsko wyszli cezarianie. Brutus i Longinus popełnili samobójstwo. W wyniku zwycięstwa, imperium podzielono na zachodnią prowincję, która przypadła Oktawianowi, wschodnia dla Antoniusza, a Afryka dostała się Lepidusowi.
Jeśli ktoś sądzi, że zgoda między tymi panami trwała długo, to niestety, muszę rozczarować, ale tak nie było. Tarcia i walki przyniosły Oktawianowi umocnienie pozycji na Zachodzie, a nawet odebranie na jego rzecz, Afryki. Lepidus wypadł z gry. Silny Oktawian musiał pokonać jeszcze Marka Antoniusza, który dążył do stworzenia silnego państwa na wschodzie, opartego o tradycje hellenistyczne. Nie było to na rękę, tym, którzy widzieli w Oktawianie uosobienie tradycji rzymsko-italskiej. Marek Antoniusz miał jednak dość silne poparcie w osobie samej Kleopatry, ostatniej przedstawicielki dynastii Ptolemeuszów. Antoniusz i Kleopatra zawiązali związek małżeński, ale aby do tego doszło, Antoniusz musiał wziąć rozwód. Przesłał więc swojej żonie list rozwodowy. To przelało czarę goryczy. Żoną Marka Antoniusza była Oktawia, siostra Oktawiana. Rozwód Marka Antoniusza z Oktawią był przypieczętowaniem zerwania triumwiratu. Dodatkowo Antoniusz przekazywał w swoim testamencie ziemie wschodnie swoim dzieciom i Kleopatry. Fakt ten rozbudził tylko nastroje patriotyczne wśród Ludu rzymskiego. Wojna wisiała na włosku. Wypowiedziano ją Kleopatrze, ale wiadomo było, że jest to wojna przeciwko Markowi Antoniuszowi.
W roku 31 p.n.e. doszło do decydującej bitwy między jeszcze niedawno sprzymierzeńcami a dzisiaj zaciekłymi wrogami, Oktawianem i Markiem Antoniuszem. W bitwie pod Akcjum zwycięża Oktawian, jego rywal z żoną uciekli do Aleksandrii, gdzie popełniają samobójstwo. Państwo Ptolemeuszów przechodzi do historii (i pod panowanie rzymskie). Rodzi się Cesarstwo Rzymskie.
One thought on “Walka o władzę po śmierci Cezara”