Patrząc na współczesną mapę Włoch, widzimy jednolite (przynajmniej politycznie, choć i z tym różnie bywa) państwo z jednym prezydentem, jednym rządem i jedną Konstytucją. Zjednoczone Włochy od połowy XIX są niepodzielnym władcą Półwyspu Apenińskiego. Czy zawsze tak było? Jak wiemy ze szkoły, nie, nie zawsze. Mnogość państw-miast, wszelkich wielkich księstw i księstewek bardziej lub mnie zależnych od siebie, przyprawiały o zawrót głowy ówczesnych zainteresowanych politycznymi dziejami „Włoch”. O ile tacy wtedy istnieli.

Jak wyglądały więc dzieje „Włoch”? Celowo używam cudzysłowu, bo przecież o Włochach w dzisiejszym rozumieniu nie możemy pisać np. w kontekście średniowieczna. Dalej jednak, dla ułatwienia będę używać terminu Włochy bez cudzysłowu dla ułatwienia sprawy, choć pamiętajcie, proszę, że to skrót myślowy. Przyjrzyjmy się dzisiaj południowej części Półwyspu, gdzie w pewnym momencie mieliśmy do czynienia z tworem państwowym, jakim było Królestwo Sycylii. Skąd się wzięło i jak potoczyły się jego losy? Zapraszam do lektury.

Pierwsi rycerze normandzcy przybyli na tereny południowych Włoch na początku XI wieku. Pojawili się tam na prośbę, a w sumie wezwanie przez Longobardów, którzy liczyli na pomoc w walkach przeciwko Bizancjum. Także Bizancjum wzywało Normanów, aby ci pomogli w walkach przeciwko Arabom. Arabowie bowiem poczuli się silni, kiedy po zdobyciu Sycylii, zaczęli prowadzić ekspansję w głąb Półwyspu. Władza Greków słabła we Włoszech, Normanowie zajmowali tereny przejęte od Arabów, a także te, które Bizantyjczycy dali im w posiadanie. Dzięki tej sprzyjającej okoliczności dla normandzkiego rycerstwa papież Mikołaj II (Niccolò II) w roku 1059 przekazał wszystkie zajmowane tereny przez Normanów w ich ręce jako lenno. Droga do sprawowania władzy była więc otwarta.

Longobardowie, jak i Bizantyjczycy nie mieli pojęcia, że ich zaproszenie zmieni zupełnie sytuację polityczną na tych ziemiach. Przewaga militarna Normanów, brak jedności wśród Arabów oraz słabnąca władza Greków, pozwoliła tym pierwszym na stworzenie silnego organizmu państwowego. Robert Giscard (Roberto il Guiscardo), syn rycerza Tankreda de Hauteville (Tancredi di Altavilla), zjednoczył większość południowych księstw, wyparł z Włoch Bizantyjczyków oraz Arabów. Roger I (Ruggero I d’Altavilla) podbił Sycylię, a jego bratanek Roger II (Ruggero II d’Altavilla) dokończył dzieło swoich poprzedników, jednocząc już wszystkie ziemie i nadał państwu ostateczny kształt. Odtąd Apulia, Kalabria i Sycylia stanowiły jeden silny organizm, który od 1130 roku nosił nazwę Królestwa Sycylii (Regno di Sicilia). Królem nie został nikt inny jak sam Roger II, przyjmując królewską koronę z rąk papieża Anakleta II (Anacleto II) w Palermo.

Czy południowa część Półwyspu skorzystała na władzy normańskiej w tej części Włoch? Moim zdaniem zdecydowanie tak. Dlaczego? Normanowie nie byli złymi najeźdźcami, którzy w pień wybijali miejscową ludność. Szanowali miejscową odrębność etniczną, religijną i prawną. Dzięki temu rozkwit gospodarczy i kulturalny przybierał na sile, dając mocne podstawy do stworzenia takiego systemu politycznego, którego trudno szukać w środkowej czy północnej części Włoch. System (powiedzmy) normański był na tyle silny, że ciężko było go rozbić przez najbliższe stulecia.

Passa szybko się skończyła. W roku 1194 wygasa normandzka dynastia Altavillów. Królestwo trafia w niemieckie ręce. Odtąd władzę sprawuje dynastia Hohenstaufów. W 1266 roku, kiedy wygasa dynastia Hohenstaufów, Królestwo Sycylii dzielone jest jak tort dla gości, którymi byli francuscy Andegawenowie i hiszpańscy Aragonowie. Ci ostatni opanowali Sycylię po powstaniu w Palermo, które przeszło do historii pod nazwą „nieszpory sycylijskie” (I Vespri siciliani). Było to powszechne powstanie mieszkańców wyspy, które wybuchło w Poniedziałek Wielkanocny (30 marca 1282 rok). Mieszkańcy Sycylii sprzeciwiali się obowiązkom feudalnym, jakie zafundowali im Andegaweni. Wypędzeni z Sycylii ostali się jedynie na lądzie. Tereny te utworzyły nowe królestwo, którego stolicą ogłoszono Neapol, tworząc tym samym Królestwo Neapolitańskie (Regno di Napoli).

Co stało się dalej z Sycylią? Po śmierci króla Jana II Aragońskiego wyspa weszła w skład Hiszpanii i w jej władaniu pozostała aż do 1707 roku.

Zapowiadało się tak pięknie, a wyszło jak zawsze, moglibyśmy powiedzieć o dobrych początkach Królestwa Sycylii.