System rzymski zapisywania liczb wykorzystuje cyfry pochodzenia etruskiego, które Rzymianie przejęli i zmodyfikowali około 500 roku p.n.e.

Cyfry rzymskie są w naszym życiu bardzo powszechne. Nie ma dnia, abyśmy przynajmniej raz koło nich nie przechodzili. Spotkamy je na klatkach schodowych jako numeracja pięter (np. piętro II), znajdziemy je także w książkach jako numeracja rozdziałów (np. rozdział XIX), a także na czerwonych tablicach z numerem liceum (np. XXXVII Liceum Ogólnokształcące). Nie znajdziemy ich jednak na tablicach informacyjnych dotyczących szkół podstawowych czy gimnazjów. Spotkamy je także na zaproszeniach na coroczne bale, festiwale (np. X Jubileuszowy Koncert…). Zapytani o wiek, odpowiemy, że żyjemy w XXI wieku, który zapiszemy liczbą rzymską. Kiedy chodziliśmy do szkoły, to chodziliśmy do klas IV b, III c itp. Dla uniknięcia nieporozumień można zapisać numer miesiąca cyfrą rzymską, np. 16 X 2017 r. Może nam to ułatwić życie w momencie, kiedy spojrzymy na zapis daty w Ameryce – 9/11/2001. Europejczyk od razu powie, że to 9 listopada 2001 r., Amerykanin zaś będzie nas przekonywać, że chodzi o datę 11 września 2001 r. W tym wypadku rację będzie mieć Amerykanin. Kiedy będziecie zwiedzać jakieś stare miasta z pięknymi kamienicami i podniesiecie głowę, to możecie spotkać datę powstania danego budynku zapisane cyframi rzymskimi. A może macie zegarki ręczne albo ścienne zegary, na których cyfry zapisane są w systemie rzymskim? Zapewne znacie z historii kilku królów i książąt, np. Ludwik XIV, Zygmunt III Waza, Władysław IV czy Mieszko I. To właśnie cyfry rzymskie stosuje się przy ich imionach. Wydarzenia historyczne także numeruje się cyframi rzymskimi, np. II wojna światowa, III wojna punicka czy II wojna północna.

Podstawowe cyfry rzymskie to:
I – 1
II  – 2
III – 3
IV – 4
V – 5
VI – 6
VII – 7
VIII – 8
IX – 9
X – 10

XX – 20
XXX – 30
XL – 40
L – 50
LX – 60
LXX – 70
LXXX – 80
XC – 90
C – 100

CC – 200
CCC – 300
CD – 400
D – 500
DC – 600
DCC – 700
DCCC – 800
CM – 900

M – 1000
MD – 1500
MM – 2000

Dlaczego M to 1000 a C to 100?

• M – 1000 – z łac. mille – tysiąc
• D – 500 – być może z czasem M zostało przekształcone (lub na odwrót) w grecki znak Φ, skąd może pochodzić D, będące prawą połową tego znaku.
• C – 100 – z łac. centum – sto
• L – 50 – jest (dolną) połową znaku C (100)
• X – 10 – jest zestawieniem dwóch znaków V (5)
• V – 5 – Pochodzenie znaku V jest niepewne. Jedna z teorii mówi, że znak V (5) oddaje kształt otwartej dłoni, gdzie jest 5 palców, a każde dwa tworzą literę V.
• I – 1 – od pionowej kreski, oznaczającej jeden element.

Założenie miasta Rzymu – 753 r. p.n.e. – DCCLIII
Chrzest Polski – 966 r. – CMLXVI
Bitwa pod Grunwaldem – 15 lipca 1410 r. – XV VII MCDX
Urodziny autora bloga 😉 – 5 września 1982 r. – V IX MCMLXXXII

Jak i czym się to je?

Jeśli chcecie dowiedzieć się jak zapisać inne daty roczne, zajrzyjcie do linka poniżej, gdzie znajdziecie „kalkulator liczb rzymskich„.
KALKULATOR LICZB RZYMSKICH

Zapisz

Zapisz