Zapraszam na kolejny wpis dotyczącego gramatyki i słownictwa z języka włoskiego. Materiał może posłużyć do powtórek do matury z języka włoskiego, jak również do powtórek materiału dla samego siebie, a także do nauki dla początkujących.
Wpis powstał głównie z myślą dla członków fejsbókowej grupy –> MATURA – język włoski, do której serdecznie zapraszam.

Poniższy wpis dotyczący liczebnika, znajdziecie na końcu notki pod postacią pliku pdf. Zawsze będzie on w plikach, tak aby można było sobie go ściągnąć i wydrukować. Pomyślałem, że tak będzie wygodniej dla wszystkich, którzy chcą sobie kompletować tego typu wpisy ?

Innowacją dzisiejszego wpisu jest to, że nie będzie tradycyjnej listy słówek związanych z mieszkaniem, domem. Będą za to tablice, które ułatwią Wam naukę i zapamiętanie rzeczowników związanych z mieszkaniem. Kiedy klikniecie w daną tablicę, otworzy się ona w nowym oknie w dobrej rozdzielczości. Mam nadzieję, że widząc przedmiot i jego znaczenie, łatwiej i szybciej go zapamiętacie.

Całościowy Plan Działania na przyszłe tygodnie znajdziecie w tym wpisie –> KLIKNIJ TUTAJ.

Liczebnik

Z liczebnikiem jest o tyle łatwa sprawa, że trzeba nauczyć się po prostu liczyć po włosku i to cała filozofia. Nie ma, co ukrywać, będą one nam potrzebne na każdym kroku używania języka włoskiego i nie możemy pozwolić sobie na to by najzwyczajniej ich nie znać.

Liczebniki dzielimy na:

• główne [cardinali]
• porządkowe [ordinali]
• wielorakie [moltiplicativi]
• ułamkowe [frazionari]
• zbiorowe [collettivi]

Liczebniki główne

0 – zero

1 – uno          11 – undici          21 – ventuno          31 – trentuno

2 – due          12 – dodici         22 – ventidue         32 – trentadue

3 – tre            13 – tredici        23 – ventitre           33 – trentatre

4 – quatro      14 – quattordici      24 – ventiquattro          34 – trentaquattro

5 – cinque      15 – quindici           25 – venticinque            35 – trentacinque

6 – sei              16 – sedici               26 – ventisei                   36 – trentasei

7 – sette          17 – diciassette      27 – ventisette                37 – trentasette

8 – otto             18 – diciotto           28 – ventotto                   38 – trentotto

9 – nove           19 – diciannove     29 – ventinove                39 – trentanove

10 – dieci         20 – venti                30 – trenta                       40 – quaranta

50 – cinquanta          60 – sessanta          70 – settanta          80 – ottanta

90 – novanta              100 – cento               101 – centouno       103 – centotre

108 – centootto          200 – duecento        300 – trecento       1 000 – mille

2 000 – duemila         3 000 – tremila         10 000 – diecimila

21 000 – ventunmila

100 000 – centomila

200 000 – duecentomila

1 000 000 – un milione

2 000 000 – due milioni

1 000 000 000 – un miliardo

2 000 000 000 – due miliardi

Uwaga!

 – liczebniki główne są nieodmienne z wyjątkiem uno i mille

• uno – zmienia się dokładnie w ten sam sposób jak rodzajnik nieokreślony
• mille – w liczbie mnogiej przybiera formę mila

 – zero, milione, miliardo – wszystkie one są rodzaju męskiego, przez co tworzą liczbę mnogą z końcówką –i. Jeśli po nich stoi rzeczownik to trzeba poprzedzić go przyimkiem di:

• due milioni di euro – dwa miliony euro

– nazwy dziesiątek (od venti) pozbawione są samogłoski przed uno i otto:

• ventuno, quarantotto.

– liczebnik najczęściej występuje przed rzeczownikiem, do którego się odnosi:

• mio padre ha trent’anni – mój ojciec ma 30 lat

– liczebnik użyty po rzeczowniku tłumaczymy jak liczebnik porządkowy:

• la camera tredici – pokój trzynasty

– przy podawaniu dat i godzin, pomija się rzeczownik, do którego się odnosi liczebnik, zostaje jednak rodzajnik:

• sono nato il (giorno) cinque settembre – urodziłem się (dnia) 5. września
• sono le (ore) otto – jest (godzina) ósma

Liczebniki porządkowe

1° – primo            11° – undicesimo / decimo primo*             21° – ventunesimo

2° – secondo        12° – dodicesimo / decimo secondo         23° – ventitreesimo

3° – terzo             13° – tredicesimo / decimo terzo                 28° – ventottesimo

4° – quarto           14° – quattordicesimo / decimo quarto     30° – trentesimo

5° – quinto           15° – quindicesimo / decimo quinto           40° – quarantesimo

6° – sesto             16° – sedicesimo / decimo sesto                   50° – cinquantesimo

7° – settimo         17° – diciassettesimo / decimo settimo      60° – sessantesimo

8° – ottavo           18° – diciottesimo/decimo ottavo                  70° – settantesimo

9° – nono             19° – diciannovesimo/decimo nono             80° – ottantesimo

10° – decimo       20° – ventesimo                                                 90° – novantesimo

100° – centesimo             101° – centounesimo                          102° – centoduesimo

200° – duecentesimo

300° – trecentesimo

1 000° – millesimo

1 001° – millesimo primo

1 002° – millesimo secondo

2 000° – duemillesimo

3 000° – tremillesimo

10 000° – diecimillesimo

100 000° – centomillesimo

1 000 000° – un milionesimo

Uwaga!

– nazwy liczebników od 1 do 10 pochodzą od nazw łacińskich

– pozostałe liczebniki tworzymy dodając końcówkę –esimo do liczebnika głównego,
ale traci on wtedy końcową samogłoskę:

diciotto – diciott-esimo

– liczebniki porządkowe są przymiotnikami (uzgadniamy liczebnik porządkowy
z rzeczownikiem, a nawet rzeczownikami, przez co należy pamiętać, że są odmienne:

• la seconda giornata
• le prime due volte
• mia figlia fa la quinta (classe)

– liczebnik porządkowy stojący po imieniu, np. króla czy papieża, wskazuje na kolejność:

• Carlo V – Carlo quinto
• Luigi XIV – Luigi quattordicesimo / decimo quarto
• Leone XIII – Leone tredicesimo / decimo terzo
• Giovanni Paolo II – Giovanni Paolo secondo

– liczebników porządkowych używamy także przy podawaniu numerów rozdziałów, scen, aktów literackich:

• „Traviata”, atto I, scena 3° – “Traviata”, atto primo, scena terza

– liczebniki porządkowe używane są także do określenia danego stulecia:

• XIV sec. – quattordicesimo secolo

– od wieku XIII, można określić stulecia używając do tego liczebników głównych:

• il secolo XIII – il Duecento
• il secolo XVI – il Cinquecento
• il secolo XVII – il Seicento
• il secolo XX – il Novecento

Liczebniki wielorakie

– liczebniki te wskazują, ile razy dana wielkość jest wielokrotnością innej:

• semplice = 1x – pojedynczy
• doppio = 2x – podwójny
• triplo = 3x – potrójny
• quadruplo = 4x – poczwórny

– aby wykazać większą wielokrotność, stosuje się wyrażenie:

• x volte maggiore/minore – x razy większe/mniejsze

Liczebniki ułamkowe

1/4 – un quarto, gdzie un wskazuje na jedną część z całości zaznaczonej liczebnikiem porządkowym quarto

1/5 – un quinto, gdzie un wskazuje na jedną część z całości zaznaczonej liczebnikiem porządkowym quinto

1/16 – un sedicesimo, gdzie un wskazuje na jedną część z całości zaznaczonej liczebnikiem porządkowym quarto

Liczebniki zbiorowe (lista)

decima /decime – około dziesięciu/dziesiątki

ventina /ventine – około dwudziestu

trentina /trentine – około trzydziestu

la quarantina, la cinquantina… – około czterdziesttu, około pięćdziesięciu

centinaio /centinaia – około stu, setki

migliaio /migliaia – około tysiąca, tysiące

un paio /paia – para, ale w znaczeniu dwuelementowego zbioru przedmiotów, ale także osób i zwierząt tej samej płci

un paio – kilka – może oznaczać również nieokreśloną wielkość

coppia /coppie – para ludzi różnej płci

dozzina /dozzine – tuzin

entrambi /entrambe; ambedue (nieodmienny) – obaj, obie, oboje

Mieszkanie – tablice

Liczebnik – (teoria) wersja pdf

ćwiczenia – liczebnik (strona www)

Liczebnik – ćwiczenia + klucz

rozszerzenie informacji na temat liczebnika „uno”
(blog Ancor di più)

Zapisz